Prosa
Prosa utawi gancaran inggeh menika salah sawijining seratan ingkan basanipun gumathok kaliyan teges leksikalipun. Tembung prosa saking basa latin Prosa ingkang tegesipun blaka. Prosa saged dipun ginakaken minangka basa ing kalawarti, ariwarti,ensiklopedia,laying , saha maneka warno jinising medhia amargi adatipun kangge nggambaraken fakta utawi idhe.
Jinising Prosa
1. Prosa Lawas
Prosa lawas inggih menika prosa ingkang dereng pikantuk seselan budaya manca ingkang wiwitanipun awujud lesan, dereng wonten ingkang wujudipun seratan. Wujudipun prosa lawas ing antawisipun :
A. Sujarah
Sujarah utawi Tmbo inggih punika salah satunggaling prosa lawas ingkang wosing carios saking dumadining kadadosan sujarah lan sarasilahipun para raja. Cariosipun saged kabuktekaken kanthi fakta.
B. Dongeng
Dongeng inggih menika carios ingkang sipatipun khayal utawi imajinasi. Dongeng menika jinisipun maneka warno ing antawisipun:
1. Fabel, inggih menika carios ingkang paraganipun kewan minangka pralambang saha piwulang moral. Tuladhanipun: Carios kancil,lsp.
2. Mite, inggih menika carios ingkang wonten gegeyutanipun kaliyan kapitadosanipun dhumateng kekiyatan adiduniawi.Mite dipunpitadosi gayut kaliyan carios carios alam kadewaan, dewa-dewi, manungsa unggul,lsp. Tuladhanipun: Nyi Roro Kidul, Ki Ageng Selo, Lsp.
3. Legenda, inggih menika carios ingkang nyariosaken dhumateng pangenan utawa kukuban.
4. Sage, inggih menika carios ingkang wonten gegayutanipun sujarah ingkang nyariosaken kasekten,kekiyatan,kawibawanipun, salah satunggaling tiyang. Tuladhanipun : Calon Arang , Airlangga, Panji, lsp.
5. Parabel, inggih menika carios rekan minangka gegambaransolah bawa saha agaminipun kanthi ngginaaken pepindhan utawi pralambang. Tuladhanipun : Carios Nabi, Bhagawadgita, lsp.
6. Dongeng Jenaka, inggeh menika carios ngengingi solah bawa tiyang ingkang bodho,keset, utawi pinter lan sedaya dipuncariosakae kanthi jenaka. Tuladhanipun : Abunawas.
C. Kisah
Kish inggih menika carios ngengingi lampahipun (pangulandara) satunggaling tiyang saking setunggal papan dumugi papan sanesipun.
D. Hikayat
Hikyat inggih punika carios gesangipun dewi, peri, pangeran, putri , saha raja-raja ingkang nggadahi kasekten. Asering carios mboten pinanggih nalar, asalipun saking India saha Arab. Tuladhanipun: Hikyat Hang Tuah, Hikyat Panji Sumirang, lsp.
E. Cerita Bingkai
Cerita bingkai inggih menika carios ing salebetipun carios ingkang dipun andharaken dening paraga cerita. Tuladhanipun: Seribu Satu Malam.
2. Prosa Enggal
Prosa enggal inggih menika prosa ingkan lairipun sasampun wonten ewah –ewahan amergi kapangaribawaan jinis sastra utawi budaya manca. Jinising prosanmanca inggih punika:
A. Roman
Roman inggih punika prosamenggal ingkang nyariosaken gesangipun sawijining paraga wiwit lare dumugi dewasa ,sawetawis ugi wonten ingkang dumugi pejah,kalebet raos ingkang dipun alami dening paraga kala wau.
B. Novel
Tembung Novel menika saking tembung Novella (Italia), novellus (Yunani), novella (Jerman) ingkang tegesipun ”Sebuah kisah,sepotong berita”.Novel nggadahi sifat naratif utawi arupi carios. Novel sakirang-kirangipun kasusu dening 40.000 tembung.
C. Cerkak
Cerkak utawi cerita cekak inggih menika salah satunggaling karya sastra jawa ingkang padatanipun wonten ing salebetipuncariyos limrahipun ngemot perkawisingkang tunggal. Benten kaliyan novel ingkang padatanipun ngemot perkawis ingkang langkung kompleks.
D. Riwayat (Biografi)
Riwayat utawi biografi inggih menika salah satunggaling prosa ingkang wosipun babagan pengalaman gesangipun panganggit, saged ugi pengalaman gesangipun tiyang sanes saking alit dumugi ageng, sawentawis ugi wonten ingkang dumugi sedanipun.
E. Kritik
Kritik inggih menikakarya sastraprosa enggal ingkang ngandharaken sae utawi botenipun salah satunggaling karya sastra kanthi kaparingan panyaruwe ngengingi wos saha wujidipun kanthi objektif.
F. Resensi
Resensi inggih menika seratan panyaruwe babagan salah satunggaling karya (buku,film,drama ,lsp) ingkang wosipun awujud andharan supados pramaos mangertosi karya kasebat saking mapinten pinten aspek, Sawentawis ugi wonten ingang dipunparingi pambiji saha sae punapa boten menawi karya menika dipunpublikasekaken.
G. Esai
Esai inggih menika pambabaring salah satunggaling perkawis kanthi cekak adhedhasar pamanggihipun pangganggit. Wosipun saged menapa kemawon sakkersanipun panganggit, Pramila sipatiun subjektif.
Sumber: LKS Bahasa Jawa kelas XI Semester 2
0 Response to "Pengertian Prosa Dalam Bahasa Jawa ( Pangertosan Prosa ngangge basa jawa)"
Post a Comment